(covid) – 19 Ευκαιρίες Αξιοποίησης του προς Όφελος Ανθρώπων και Επιχειρήσεων

Άρθρο του Μπάρμπα Α. Γεωργίου, Οικονομολόγου ΜΒΑ

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό STIGMA Ιουνίου με τίτλο «COVID-19 ...ένα νέο μοντέλο σχέσεων».

 

«Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που με δίδαξε ο  πατέρας μου,  είναι  πώς να μετατρέπω μια αρνητική συνέπεια σε θετική εξέλιξη»

Michael Jordan – The Last Dance

Μέσα από την πανδημία κλονίστηκε το σύστημα με επιπτώσεις στην υγεία, την οικονομία και την κοινωνική συνοχή. Σύμφωνα με έρευνα του kariera.gr,  7 στους 10 δηλώνουν πως η εργασία τους έχει επηρεαστεί αρκετά έως πολύ από τον COVID-19. Ένας στους δύο έχει σκεφτεί λόγω της κρίσης του κορωνοϊού να κάνει στροφή σε άλλο επάγγελμα. Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, που τέθηκαν οι κοινωνίες για λόγους υγείας, με προέκταση στις οικονομίες, είναι ιστορική και δημιούργησε πρωτόγνωρες σκέψεις. Σκέψεις που θα μας συνοδεύουν τα επόμενα χρόνια.

Παρακάτω προσπαθούμε να προσεγγίσουμε με θετικό πρόσημο την επίδραση του Covid-19:

 

1. Εξοικονόμηση χρόνου χρησιμοποιώντας νέους τρόπους επικοινωνίας για επαγγελματικούς σκοπούς. Περιορίστηκαν οι άσκοπες επαφές και μετακινήσεις και υποκαταστάθηκαν από τηλεδιασκέψεις. Έμεινε ως παρακαταθήκη η ευρεία εξοικείωση με εφαρμογές όπως το zoom, viber, skype, facebook κ.α.
2. Στροφή περισσοτέρων επιχειρήσεων στις πωλήσεις από το διαδίκτυο με αλληλεπίδραση του καταναλωτικού κοινού στις διαδικτυακές συναλλαγές μέσω χρήσης χρεωστικών καρτών και πιο έντονη αξιοποίηση του e-banking. Οι on-line αγορές οδήγησαν, επίσης, στην ανάπτυξη του delivery πέρα από τους παραδοσιακούς κλάδους, όπως η εστίαση.
3. Υπηρεσίες του κράτους, που καθίστανται χρονοβόρες απλοποιήθηκαν και εκσυγχρονίστηκαν δείχνοντας τον δρόμο που μπορούμε να ακολουθήσουμε. Για παράδειγμα, είδαμε πλέον υπεύθυνες δηλώσεις και εξουσιοδοτήσεις μέσω κωδικών taxisnet και κωδικών e-banking, ηλεκτρονικά πιστοποιητικά πρωτοδικείου κ.α.
4. Νέα προγράμματα ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων από το κράτος (επιστρεπτέα προκαταβολή) και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΤΕΠΙΧ ΙΙ, επιδότηση τόκων), τα οποία ναι μεν έπονται της κρίσης και χωράνε βελτιώσεις, όμως αποκτήθηκε πρόσβαση σε ρευστότητα από μεγαλύτερο φάσμα επιχειρήσεων που είχαν αποκλειστεί από την προ δεκαετίας κρίση.
5. Εισήλθαμε έντονα σε διαδικασίες προβληματισμού για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τις ανάγκες των εργαζομένων. Πέρα από την οπτική γωνία του καθενός, αναφερόμαστε σε μια διαδρομή που μπορεί να ξεκινάει από την συνεννόηση εργοδότη και εργαζόμενου και να καταλήγει στη συνεννόηση μισθωτή και εκμισθωτή.
6. Οι πολίτες πήραν, την δεδομένη χρονική στιγμή, την τύχη του κράτους στα χέρια τους. Σεβάστηκαν το δημόσιο σύστημα υγείας που προφανώς στη χώρα μας χρίζει βελτίωσης. Στη χώρα μας οι ΜΕΘ είναι λίγες οπότε έγινε αντιληπτό ότι σε περίπτωση έξαρσης του ιού θα ζούσαμε οδυνηρές καταστάσεις. Υπήρξαν στιγμές που αναγνωρίστηκε καθολικά ο σημαντικός ρόλος του ιατρικού προσωπικού.
7. Έσπασε για αρκετές εταιρίες το taboo της εργασίας εξ αποστάσεως. Η τηλε-εργασία μπήκε στην ζωή εργαζομένων και επιχειρήσεων και αναμένεται στο μέλλον να διαμορφώσει νέα δεδομένα. Επίσης, παρουσιάστηκε ζήτηση στην αγορά εργασίας για συγκεκριμένες ειδικότητες και για εργαζόμενους με ειδικά χαρακτηριστικά, όπως π.χ. γνώση εφαρμογών τηλεπληροφορικής, επαγγελματικά διπλώματα οδήγησης αυτοκινήτου ή μοτοποδηλάτου, δυνατότητα εργασίας σε μεταφορικές κτλ. Αναγνωρίστηκε ο σημαντικός ρόλος επαγγελμάτων όπως των εργαζόμενων σε φαρμακεία, σε φούρνους, σε supermarket, των διανομέων, των εργατών καθαριότητας κ.α.
8. Ευκαιρία για τον ελληνικό τουρισμό μέσω της προβολής της χώρας μας (και αν θέλετε και της Ηπείρου) ως Safe place from Covid. Ακόμα και στα απόνερα της έξαρσης παρακολουθούμε διακρατικές συμφωνίες για την προάσπιση του τουρισμού, όπου οι ειδικοί δίνουν το πράσινο φως. Ίσως οι θυσίες αποφέρουν άμεσα οφέλη στον συγκεκριμένο κλάδο της ελληνικής οικονομίας αν αναλογιστούμε ότι ως μεσογειακή χώρα ανταγωνιζόμαστε τουριστικά την Ιταλία, την Ισπανία και την Τουρκία.
9. Εκτιμήσαμε τον σημαντικό ρόλο των εκπαιδευτικών. Οι καθηγητές και οι δάσκαλοι μπορούν να έχουν καταλυτική επίδραση σε όλες τις βαθμίδες τις εκπαίδευσης είτε αφορά μαθήματα, είτε αφορά δραστηριότητες όπως τέχνες και αθλήματα ενώ έγιναν δοκιμές ώστε να αξιοποιηθεί η τεχνολογία στο σύστημα παιδείας. Για παράδειγμα, ένας άρρωστος μαθητής στο μέλλον θα μπορεί να αναπληρώνει τα κενά του μέσω τηλε-εκπαίδευσης.
10. Ενασχόληση με τον αθλητισμό και γενικότερα στροφή σε μια πιο υγιεινή ζωή ελέω της μετακίνησης 6. Μια συνήθεια που αν μονιμοποιηθεί μπορεί να συμβάλει στο “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Το συμπέρασμα είναι: πως μπορούμε τουλάχιστον να πράττουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να διατηρούμε τον οργανισμό μας σε καλή φυσική κατάσταση (μιας που έρχονται στιγμές όπου και αυτό παίζει τον ρόλο του).
11. Καλλιεργήθηκε ένα είδος αλληλεγγύης των γενεών. Οι νεότεροι παρότι αντιλήφθηκαν ότι θα έβγαιναν αλώβητοι από την συγκεκριμένη δοκιμασία έδειξαν στην συντριπτική τους πλειοψηφία να σέβονται το γεγονός πως ο κορωνοϊός πλήττει τις μεγαλύτερες ηλικίες και όσους αντιμετωπίζουν χρόνια νοσήματα. Συνειδητοποιήσαμε ότι ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε.
12. Ο πλανήτης μας έλαβε μια δόση ανακούφισης – μια περιβαλλοντική “ανάσα”. Μελέτες έδειξαν ότι η Γη έτρεμε λιγότερο, ειδικότερα τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. Η κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε όπως και η εκπομπή αέριων ρύπων.
13. Ένταξη της καθαριότητας και της υγιεινής στην καθημερινότητά μας σε ένα γενικό πλαίσιο με αντικειμενικά κριτήρια. Καθιερώθηκαν συνήθειες, που ως ένα σημείο, χαρακτηρίζονται με τον όρο ευγένεια και δεν αφορούν μόνο τον κορωνοϊό.
14. Φιλτράρισμα της αξιόπιστης ενημέρωσης, με καταναλωτές υποψιασμένους για τα “fake news”. Τις πρώτες μέρες άδειασαν ράφια από αντισηπτικά, χαρτιά υγείας και ζυμαρικά, γεγονός που αποδείχθηκε πως δεν είχε νόημα. Ίσως είναι παροδικό όμως το μοντέλο του να παίρνουν τον λόγο οι ειδικοί και οι επιστήμονες σε κρίσιμες περιόδους αποδείχτηκε ότι οδηγεί σε ψύχραιμες αντιδράσεις τους πολίτες. Διεθνώς παρατηρήθηκε ότι το έλλειμμα υπευθυνότητας της ηγεσίας, μπορεί να οδηγήσει σε ανεύθυνη στάση των πολιτών…
15. Διεθνής συνεννόηση (με τις παραφωνίες πάντα) με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να χαράζει κεντρική στρατηγική και να επεξεργάζεται τα στατιστικά στοιχεία των εθνικών οργανισμών υγείας. Παρά τον ανταγωνισμό για την εξεύρεση εμβολίου, τα τεστ, τις μάσκες και τα αντισηπτικά, για τους προφανείς λόγους κέρδους, η εντύπωση που δίνεται είναι ότι θα επικρατήσει η λογική.
16. Παρακολουθήσαμε τον Jef Bezos, στην αρχή της κορωνο-περιόδου, να ανακοινώνει αύξηση κερδών για την Amazon, το Netflix να έχει 16 εκατομμύρια καινούριους συνδρομητές, καλλιτέχνες στα social media να πραγματοποιούν live και φτάσαμε σε τοπικές επιχειρήσεις να ενεργοποιούν κανάλια στο Υoutube για συνεδρίες, personal training, yoga, μαθήματα στα παιδιά και αρκετά ακόμη. Σε κάθε περίπτωση αρκετοί ήταν αυτοί που “ακόνισαν” το μυαλό τους μπροστά στο ενδεχόμενο να αναπτύξουν το πελατολόγιο και τις πωλήσεις τους.
17. Αναδείξαμε τον καλό μας εαυτό επιλέγοντας να λειτουργούμε με μεγαλύτερη ευθύνη και να αποκτούμε περισσότερη γνώση, όπου οι συνθήκες πραγματικά το απαιτούν. Παρά τις αποστάσεις που έπρεπε να τηρούμε ήρθαμε κοντά με τους δικούς μας ανθρώπους. Συνειδητοποιήσαμε επίσης, ότι υπάρχουν μέρη που δεν γνωρίζαμε πόσο όμορφα και ανεκμετάλλευτα είναι. Καθώς οι χώροι εστίασης παρέμειναν κλειστοί, ανακαλύψαμε ότι η φύση δεν χρειάζεται την παρέμβαση του ανθρώπου για να γίνει χώρος ψυχαγωγίας.
18. Καταπονημένοι οργανισμοί έκαναν ένα break και είναι έτοιμοι για restart. Ιδιαίτερα, για όσους αντιμετώπισαν το ζήτημα με ψυχραιμία, ήταν μια περίοδος από-στρεσαρίσματος. Τέτοιες περιπτώσεις αποτελούν για παράδειγμα οι αυτοαπασχολούμενοι, οι εργαζόμενοι σε εμπορικά καταστήματα και οι επισιτιστικοί υπάλληλοι. Επιτέλους βρέθηκε για κάποιους ο ελεύθερος χρόνος να κάνουν πράγματα που δεν προλάβαιναν στην προ- κορωνοϊού εποχή.
19. Το σημαντικότερο όμως είναι η ιεράρχηση και η αξιολόγηση των σημαντικών πραγμάτων στη ζωή. Η εκτίμηση μιας χειραψίας, ενός φιλιού, ενός χαμόγελου και κάθε άμεσης επαφής. Η εκτίμηση της ελευθερίας και γενικότερα κάποιων αυτονόητων εννοιών που έπρεπε να στερηθούμε για να συνειδητοποιήσουμε την αξία τους.

Πολλά θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε ακόμη.

Στο πέρασμα του Covid-19 από τις ζωές μας δοκιμάστηκαν σχέσεις και δημιουργήθηκαν οριακές καταστάσεις. Κατανοήσαμε καινούριους κανόνες και μάθαμε να προστατεύουμε ο ένας τον άλλο.

Το σίγουρο είναι πως από αυτό το πέρασμα βγαίνουμε σοφότεροι...